Haydarpaşa Kitabı: Kent, Mekân, Mücadele Çıktı

Kadıköy Belediyesi Kültür Yayınları etiketiyle “Haydarpaşa Kitabı: Kent, Mekân, Mücadele” yayınlandı. Yayınevi bünyesindeki Akademi Serisi’nin ilk yayını olan kitap, Haydarpaşa Garı’nın tüm serüvenine dair bir izlek sunuyor. Kitap, Haydarpaşa Garı’nı bir sanat eseri, bir mimari yapı, bir demiryolu mirası, bir direniş mekânı, seslerin buluştuğu bir yer, mahalle mekânı, film karesi ve daha birçok farklı formda kayıt altına alıyor.

Editörlüğünü araştırmacı Ayça Yüksel’in yaptığı “Haydarpaşa Kitabı: Mekân, Kent, Mücadele” kitabı ile, Haydarpaşa Garı’nın geçmişten günümüze uzanan hikayesi mekân, kent ve mücadele olarak birbiriyle ilişkili üç temel kentsel boyuta tekabül edecek alt başlıklarla derlendi. “Mekân Krizi” başlıklı ilk bölümde, Haydarpaşa’nın dönüşümüne odaklanan çalışmalar; “Kentsel Gündelik Yaşam” başlıklı ikinci bölümünde, Haydarpaşa’nın kent hayatına kazandırdığı değerlere odaklanan çalışmalar; “Mücadelenin Mekânı” başlıklı üçüncü bölümde ise Haydarpaşa Garı’nın kuruluşundan itibaren ortaya çıkan toplumsal hareketler birikimine odaklanan çalışmalar bir araya getirildi.

“Kültür Hayatımıza Nitelikli Eserler Kazandırmayı Amaçlıyoruz”

Evrensel düşün dünyasını zenginleştirmeyi ve kültür hayatımıza nitelikli eserler kazandırmayı amaçlıyoruz diyen Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı şu açıklamalarda bulundu: “Kadıköy, geçmişten günümüze kültür hayatımızın önemli odaklarından biri olagelmiştir. Birçok önemli kültür insanı, yazar, gazeteci, müzisyen, akademisyen, Kadıköy’de yaşamış, burada üretmiş ve buraya değer katmıştır. Öyle ki Afife Jale’den Zaven Biberyan’a, Cemal Süreya’dan Fazıl Hüsnü Dağlarca’ya ismini sayamadığımız birçok değerli isim adeta Kadıköy’ün yaşayan kültür hazineleridir. Ancak geçmişten günümüze yerelimizde üretilen kültürel değerler, Kadıköy’le sınırlı kalmamış; sanatın, edebiyatın, bilimin, felsefenin ve siyasetin evrensel düşün dünyasını yerelden besleyen bir nitelik taşımıştır. Biz de Kadıköy Belediyesi Kültür Yayınları ile bu evrensel düşün dünyasını zenginleştirmeyi ve kültür hayatımıza nitelikli eserler kazandırmayı amaçlıyoruz. Söyleyebiliriz ki yaşadığımız kadim kentin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması için harcadığımız çabanın kültürel alandaki izdüşümü olan bir kültür politikasını benimsiyoruz. Bu politikanın sadece bir ayağını oluşturan Kadıköy Belediyesi Kültür Yayınları ile hem bu kadim geçmişimize ışık tutacağız hem de çağdaşı olduğumuz kalemlerin eserlerini yayınlayarak, sürekli olarak devinen ve gelişen kültür hayatımızın diri tutulmasına katkı sağlayacağız. Dolayısıyla, bilimsel ve akademik araştırmalar, kent belleği, anı ve sözlü tarih çalışmaları, edebiyat, sanat ve daha birçok alana dair nitelikli eseri okurla buluşturmayı hedefliyoruz.”

Editörlüğünü Ayça Yüksel’in yaptığı kitapta 3 ana başlıkta şu makaleler yer alıyor:

Mekan Krizi

Yonca Kösebay Erkan – Haydarpaşa’nın Kültürel Miras Değerlerinin Aktarımında Çok Yığınlı Anlatılar; Gül Köksal – Anadolu Demiryolu Bütünselliği Bağlamında Haydarpaşa Garı, Limanı ve İstasyonların Sürekliliği Üzerine Bir Tartışma; Fuat Ercan – Haydarpaşa Garı’nı Ne Yapmalı Oyunu: Demiryollarında Bütünleşik Dikey Sosyal Sektörel Yapılanmadan Ayrışmaya; Can Bulubay – Neoliberal Kent Politikaları ve Koruma İkileminde Haydarpaşa Garı Dönüşümü ve Yerin Ruhu; Ergun Gedizlioğlu – Söğütlüçeşme Tren İstasyonu’nda Planlanan “AVM/Gar Projesinin” Ulaşım ve Trafiğe Etkileri.

Kentsel Gündelik Yaşam

Yonca Kösebay Erkan – Haydarpaşa’daki Küskün Demiryolu Yapılarının Mimarisine Tarihsel Bir Bakış; Elifcan Duygun & Gökhan Koçyiğit – Haydarpaşa Garı’nın Yeldeğirmeni Mahallesi’nin Mekânsal Kimliğine Etkisi; Haluk Gerçek – Haydarpaşa Garı ve İstanbul Ulaşımı; Döndü Toker – Yeşilçam Sineması’nda Haydarpaşa İmgesi ve Göç; Ebubekir Düzcan – İşe Yarar Bir Gar: Yeni Türkiye Sineması’nın Hayaleti; Sair Sinan Kestelli & Oğuz Öner – Haydarpaşa Garı’nı Ses Peyzajı Çalışmaları Üzerinden Düşünmek; Görkem Özdemir – Trenler Nerede? COVID-19 Salgını Sırasında Haydarpaşa’nın Seslerine Akustik Epistemolojik Bir Yaklaşım

Mücadelenin Mekanı 

Ayça Yüksel – Neoliberal Çitlemelere Karşı Kentsel Mücadelenin “Haydarpaşa” Momenti; Can Şafak – Demiryollarında Sendikacılığın İlk Yılları: Haydarpaşa Sendikası (1950-1963);  

Ayşen Dönmez, Tugay Kartal, Seher Aksel, İshak Kocabıyık ve Melahat Kartal ise Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası’ndaki ve Haydarpaşa Dayanışması’ndaki deneyimlerini röportajlarıyla aktarıyorlar.